MarkaWorld.com

Yerli Dizi Yersiz Uzun

Yerli Dizi Yersiz Uzun
08 Şubat 2021 - 11:41 'de eklendi ve 16359 kez görüntülendi.

Pandemiyle birlikte sosyal yaşam kısıtlanınca, hepimiz ekranların önüne sıralandık. Kimimiz dijital platformlardan film izlemeyi tercih ederken büyük çoğunluğumuz televizyonların dizilerini merak ve heyecanla bekliyor. Tematik kanalların haricinde bütün televizyon kanallarının hemen hepsinde bir dizi bütün bir akşamı dolduruyor. Prime-time dediğimiz herkesin ailecek ekran karşısına geçtiği saat 20:00 ile 23:30 arasında bir diziye kilitleniyoruz.

Zamanı değerlendirmek gerek…

Sinema filmleri Yeşilçam’da 14-15 günde çekilirdi ve izleyici, yalapşap çekilmiş, özen gösterilmemiş diye eleştirirdi. Bir filmin uzunluğu ortalama 90 dakika civarında… Bugün televizyon kanallarında gösterilen dizilerin bir bölümünün uzunluğu 130-140 dakikayı buluyor ve bir hafta içinde çekilip montajlanıp izleyiciye sunuluyor.

İlk birkaç bölüm, izleyicinin ilgisini çekmesi amacıyla özenle çekilse de, her hafta için bu kadar uzun filmi yetiştirmek mümkün olmuyor. Senaristler yazmaya yetişemiyor, yönetmenler mizansen araştıramıyor, kamera yeri bulamıyor, oyuncularsa giderek kendini tekrar ediyor ister istemez. Kamera arkası çalışanlarıysa, tatil bile bilmeden bir sonraki setin hazırlığını yapmak zorunda kalıyor. Bu, birbiri ardına iş kazaları doğuruyor.

Kaza değil cinayet

Adını diziye veren bir karakter, doktorlar izin vermeyince ekipten ayrıldı; başrol oyuncusu yorgun düşmüş, vücudu kaldıramamış o kadar yükü… Küçük bir ipucu vereyim mi: Merak ve heyecanla izlediğiniz bir dizideki karakter ölüyorsa veya yurtdışına tatile, okula vb. gidiyorsa, bilin ki o oyuncuyla bir sorun çıkmış ve setten uzaklaştırılmıştır (tabii, hep böyle olmuyor, ama ağırlıkla böyle olduğunu magazin haberlerinde okuyorsunuz/izliyorsunuzdur).

Covid-19 ile birlikte kısıtlanan sosyal yaşam bizi televizyonların önüne bağladıysa da, artık itirazlar yükselmeye başladı. Televizyon kanallarıyla birkaç yapımcı dışında kimse uzun dizi istemiyor. Birincisi; birkaç bölüm sonra olaylar takip edilemeyecek denli karışıyor, başrol oyuncularının karakteri bile değişiyor. Çünkü senaristler seyir süresindeki kadar hızla yeni konular bulup yazamıyor, yönetmenler çekemiyor, oyuncular karaktere bürünemiyor, montajlar yetiştirilemiyor.

Yerli Dizi Yersiz Uzun kapak

Peki, diziler neden uzun?

RTÜK (Radyo Televizyon Üst Kurulu), izleyicinin de haklarını gözeterek reklam sürelerini kısıtladı. Gerek kanalların gerekse dizi yapımcılarının tek kazancı gelen reklamlar olunca; kısıtlı süredeki reklam gelirleriyle hem başa çıkamadılar hem de rekabeti sürdüremediler. Bir saat içinde tanınan reklam hakkı 12 dakika. Yapım maliyeti çok yüksek. Dolayısıyla da ikinci saate geçilmeli ki, ikinci bir reklam kuşağı olsun ve maliyet karşılansın. Burada kanalların ve yapımcıların göz ardı ettiği konu dizilerin kalitesi. Kaliteden ödün verilmesi, sarkan dizilerin beğenilmemesi, birçok set emekçisinin işsiz kalması demek. Bir de, bir dönem ihraç edildiği ülkelerde beğeniyle izlenen dizilerin artık tercih edilmemesi… yani iki ucu kirli değnek.

Ne yapılmalı?

Senaristler Birliği tarafından başlatılan ve kamuoyundan destek bulan “Yerli Dizi Yersiz Uzun” kampanyasına görsel işitsel alanda değer üreten herkes gibi sinema meslek örgütleriyle sendikalar da katıldı. Ancak siyasal ve ekonomik sorunlar, bu kampanyayı gündemden düşürdü.

Bu kitapta da okuyacağınız gibi sadece yapımcılar (o da hepsi değil, aralarında onların da duyarlı olanlar var) ve kanallar dizilerin uzunluğundan yakınmıyor. Diğerleri sadece yetiştirmek için gece gündüz çalıştıklarından, sosyal yaşam imkanı kalmadığından, kendilerini geliştiremediklerinden yakınıyor.

Bir dönem, sinema meslek birliklerinin oluşturduğu “Sinema Güç Birliği”nin yeniden aktifleşmesi ve Kültür Bakanlığı ile ilgili tüm resmi kurumların da devreye girmesiyle bir çözüm yolu bulunabilir. Merak ve heyecanla beklediğimiz, keyifle izlediğimiz diziler için başka çare gözükmüyor.

 

Yerli Dizi Yersiz Uzun, Türkiye’de Televizyon Dizileri
Korkut Akın
İnceleme
Klaros Yayınları
Ocak 2021, 201 s.

 

…annem “dumanı üstünde” kitabım üzerine yazmış.

teşekkür ediyorum sevgili

Nebahat Neboş Akın

sen olmasaydın ne ben olurdum ne de kitap…

Ekran Resmi 2021-02-08 13.45.56
SEVGİLİ KORKUT AKIN,
“Yerli Dizi Yersiz Uzun” başlıklı yüksek lisans tez çalışması kitabını dikkatle ve çok büyük bir zevkle okudum. Eline emeğine sağlık. Mutluluk duydum teşekkür ediyorum.
70’li yıllarda, televizyon ülkemize geldiğinde çok ilgi çekmişti. Sinema artık evimize gelecekti para vermeden eğlenecektik.
Televizyona sahip olan kişilerin evine, komşu, akraba, eş dost doluşur (telesafir) seyrederdik. Tabii ki gelen misafire ikramda bulunan ev sahipleri sahip oldukları televizyonu layıkıyla seyredemediklerinden, bir de çay kurabiye gibi fazladan masraf doğduğundan surat asarlardı. Gitsen bir dert, gitmesen üzüntü…
Anımsayamıyorum, her halde taksit yoktu o zamanlarda ki, alım gücümüz de az olduğundan, bir televizyona sahip olmak için yollar arıyorduk. Biz üç öğretmen arkadaş her ay birimize alalım diye anlaştık, öyle de yaptık.
Bir süre sonra televizyona sahip olan evlerde kumanda kavgası başladı kumanda kimdeyse emir onda… kimi futbol seyretmek ister, kimi haberleri kaçırmak istemez ama ortak bir yönümüz var o da diziler…
Keyifle ve de evcek seyrettiğimiz dizileri kaçırmak istemezdik. Hem birlikte seyrediyorduk, yorumlarken de konuşma fırsatı doğuyordu. Çünkü televizyonla birlikte sosyal hayat yara aldı, herkes sessizce izliyor, akşam gezmelerinde bile konuşulmuyordu…
Kanalların ve yapımcıların çok para kazanmak isteği artınca da yetiştirmek için üstünkörü çekilen dizilerin kalitesi düştü. Diziler uzatıldı, reklamlar çoğaldı. Televizyon da önemini yitirdi.
Zenginin malı züğürdün çenesini yorarmış misali, Orhan Veli’nin o güzelim şiirinde “taşın ağacı yediği” gibi reklamlar da dizileri yedi.
Neboş 7 Şubat 2021

 

SON DAKİKA HABERLERİ
hali
İLGİLİ HABERLER